Van Kedisi: Beyazın ve Renklerin Dansı

Van kedisi ırkının, genetik çalışmalarda İsrail kedileri ile yakından ilişkisi olduğu bilinmektedir. Köklü bir tarihe sahip olduğu bilinen Van kedisinin, Anadolu’ya geliş tarihinin ise çok eskiye dayandığı ancak nasıl ve ne zaman geldiği tam olarak bilinmemektedir. Genellikle Van Gölü ve çevresinde yaşadığı bilinmektedir. Van Kedisi, ismini de bu şehirden almıştır. Ancak Ağrı dağının çevresi ve benzer yüksek rakımlı yerlerde de rastlanmıştır. Dolgun kürk yapıları sayesinde Doğu Anadolu’nun yüksek sıcaklık farklarına dayanabilmiş ve uyum sağlamıştır.

Van yöresinde, Van Kedisine “Pişik” denir. Van halkı onu, sadece bir avcı olarak değil ayrıca ailenin bir bireyi olarak kabul etmiş ve evlerinde beslemiştir.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından kurulan “Van Kedisi Araştırma Merkezi” ya da “Van Kedisi Evi” Van kedilerinin genetik ırk özelliklerini korumaya çalışan ve bu konuda araştırma yapan bir kurumdur. Van kedileri, 2006 Tarihli ve 26147 sayılı resmî gazetede yayınlanan tebliğle bütün özellikleri kayıt altına alınarak, milli ırk olarak tescillenmiştir.  

Fiziksel Özellikleri: 

Van kedilerini, diğer uzun tüylü kedilerden ayırmak ilk başta zordur. Ayırt edici en önemli özelliklerinde biri muhteşem güzellikte çekici badem gözlere sahip olmasıdır. Göz renklerine göre Van kedileri üç şekilde tasniflenebilir; İki gözü de mavi (turkuaz) renk olanlar, bir gözü mavi diğeri kehribar sarısı (diskromatopsi) olanlar ve iki gözü de kehribar sarısı olanlar. Diskromatopsi, hayvanların %73'ünde görülür. Diğer %27'sinde iki gözü de aynı renktedir. Ayrıca Van kedileri mavi göz rengine göre de aralarında ayrılır. Mavi gözlü kısa, kadife kürklü ve mavi gözlü, uzun ipek kürklü kediler olarak tasnif edilirler. Ayrıca farklı göz rengin sahip olan kedilerde sağırlık oranının %2 ile %5 aralığında olduğu bildirilmektedir. Ancak Van kedileri sağırdır, tezini çürütecek kadar bu oran düşüktür.

Van Kedilerinin tüyleri oldukça yumuşak ve muhteşem bir dokuya sahiptir. Mevsimsel olarak, sıcaklık farklarına göre, tüy uzunlukları da farklılık gösterir. Kışın tüyler uzar ve yoğunlaşırken, yaz aylarında tüy dökümüyle yoğunluk azalır ve tüy boyları da kısalır. Kürk rengi çoğunlukla beyaz olmakla birlikte vücudunda, kulak ve kuyruk bölgesinde kızıl sarı, siyah renklerde beneklere de rastlanılabilir. Tüm kediler gibi Van kedilerinin de kürkleri kalın olmasına rağmen soğuktan etkilenir ve üşürler. Diğer kedilerden farklı kılacak özelliklerinden bir diğeri, Van kedilerinin, kulak, burun, ağız ve alt pati bölgesinin açık pembe olmasıdır. Güzelliklerinin yanı sıra bu özellik onları aşırı derecede sevimli kılar.

Van kedisi geniş, sağlam ve orta boylu bir gövdeye sahiptir. Güçlü ve esnek bir iskelet yapısı ile dikkat çeker. Fiziki gelişimlerini yaklaşık 3 yılda tamamlarlar. Baş yapıları vücuduna oranla kısmen büyüktür. Kulakları büyük ve yuvarlak bir yapıdadır. Yüz ve burnu üçgen bir yapıya sahipken, yüzündeki elmacık kemikleri ise dikkat çekicidir.

Karakteristik Özellikleri:

Van kedileri oldukça sevecen bir yapıya sahip oldukları için, çocuklu aileler ile yaşamaya oldukça uygundur. Çok kısa sürede sahibine ve ortama kolay uyum sağlar. Evdeki diğer hayvanlarla da uyum sorunu yaşamaz. Van kedileri oldukça sosyal kedilerdir. Sahipleri ve hem cinsleri ile tiz seslerini kullanarak iletişim kurmaya çalışırlar. 

Bu kediler, sahiplerinin sevgisinden çok hoşlanır ve aynı şekilde bu sevgiye karşılık verirler. Kucakta sevilmekten hoşlansalar da çok aktif ve oyuncu oldukları için çabuk sıkılırlar. Sahiplerine olan bağlılıkları çok kuvvetlidir. Sahiplerine hem sevgi hem de saygı duyarlar. Bunun içinde sahiplerini diğer hayvanlardan ve aile bireylerinden biraz kıskanabilirler.

Van kedisinin avcılık yetileri oldukça gelişmiştir. Özellikle ev içinde sinek, böcek, fare vs. gibi hayvanları avlarlar ve yerler. Ama bu özellikleri onları saldırgan yapmaz elbette.

Fiziksel aktivite ihtiyaçları çok yüksektir. Sahipleri ile oyunlar oynamaya, muziplikler yapmaya bayılır. Bu enerjik yapıları gereği büyük alanlara ve egzersize ihtiyaç duyarlar. 

Dikkat seviyeleri çok yüksek olan bu zeki kedileri eğitmek de oldukça kolaydır. Özellikle sahibinin verdiği komutları anlar ve ona olumlu tepki verir. Yemeğini yemeden önce, yemek ve suyun sıcaklığını patisi ile kontrol eder. Özellikle bu kediler için etkileşimli zekâ oyunları tercih edebilirsiniz. Tez canlı olduğu için bir oyundan diğerine geçmesi zaman almaz. 

Van kedileri, diğer kedilere göre su ile oynamaktan ve yıkanmaktan çok keyif alır. Onları evde musluk önlerinde ya da muslukları açarken görebilirsiniz. Ayrıca diğer kedilere göre daha temiz ve titizdirler. Yemek ve tuvalet sonrası her seferinde kendilerini mutlaka temizlerler.

Beslenme ve Bakım:

Van kedisinin beslenmesi, çoğu kediyle benzerlik gösterir. Ancak mama seçiminin, her kedinin cinsine, yaşına ve ihtiyacına göre yapılması çok önemlidir. Kediniz bir yaşın altında ise yavru kedi mama verilmesi, anne sütünden henüz kesilmediyse yani 2 aylıktan küçük ise süt tozu mamalar ile biberon beslenmesi yapılması uygun olacaktır. Bir yaşını dolduran kedilerde artık yetişkin mamaya geçilmesi, kısırlaştırıldığı takdirde ise kısırlaştırılmış kedilere özel mamalar verilmesi önerilir. Van kedilerinin hareketli yapısına uygun, protein içeriği yüksek, zengin vitamin ve mineral içeriğine sahip, kaliteli kuru mamalar ile beslenmesi önerilir. 

Melez bir ırk olmadıkları için bilinen herhangi bir sağlık problemleri de yoktur. Ancak Van kedileri, obeziteye eğilimli bir türdür. Yaş mama ve ek vitaminler beslenme programına uygun verilmelidir. Durağan suyu içmeyi hiç sevmezler. Bunun için su kaselerindeki suyu düzenli tazelemek gerekebilir. Suyu ve suyla oynamayı çok sevdikleri için, tercihen otomatik şelale su sebillerinden su içmek, kedinizi çok mutlu edecektir. Veterinerinizden beslenme konusunda tavsiye alabilir, buna göre kedinize uygun diyet programlarını oluşturabilirsiniz. 

Van kedileri her kedi cinsi gibi kendi bakımlarını düzenli şekilde, kendileri yapar. Daha çok yaz aylarında diğer kedilere göre daha çok tüy döker ve kendi temizliklerini yapmak için oldukça zaman harcarlar. Kedi tarak ve fırçalarını kullanarak her gün onu taramanız hem tüy dökümünü azaltacak hem de onu rahatlatacaktır. Van kedileri suyla yıkanmayı çok sevdikleri için, mevsimine göre düzenli olarak banyo yaptırabilirsiniz. Kulak ve gözlerini ayda iki kez nemli bir bez ile temizlemek de ihmal edilmemelidir. Elbette bu temizlik için özel olarak geliştirilmiş profesyonel ürünlerde tercih edilebilir. Kediler doğal ortamlarında ağaçları tırmalayarak kendi tırnak bakımlarını yaparlar. Ancak bunun için evde çeşitli tırmalama aparatlarına ihtiyaçları vardır. Buna rağmen ayda belli periyodlarda tırnak makasları ile kedinizin tırnak bakımını aksatmamanızı hem onun sağlığı hem de eşyalarınızı korumanız açısından öneririz. 

Kedinizin sağlığını korumak için düzenli veteriner kontrolü (özellikle sağırlık kontrolü) ve yıllık aşı takibi oldukça önemlidir. 

Evcil hayvan sahiplerinin yasaklı besinlere dikkat etmesi oldukça önemlidir. Bununla ilgili blog yazımıza Petscoshop.com internet adresinden ulaşabilirsiniz. 

Kedinizin ihtiyaç duyabileceği her türlü mama, oyuncak, tuvalet kabı, kedi kumu vb. ihtiyaçlarınızı Petscoshop.com internet mağazamızdan satın alabilirsiniz.